Metoda Warnkego

Metoda Warnkego - trening wzrokow, słuchowy i ruchowy

Metoda Warnkego, której twórcą jest Fred Warnke została opracowana dla osób mających trudności w czytaniu i pisaniu.

Metoda ta opiera się na założeniu, że przyczyną wielu zaburzeń, zwłaszcza dotyczących języka mówionego i pisanego są centralne zaburzenia automatyzacji o szerokim zasięgu. Mówienie, czytanie i pisanie to złożone czynności umysłowe, które przebiegają prawidłowo wyłącznie wtedy, gdy są w pełni zautomatyzowane. Gdy przetwarzanie bodźców zmysłowych w mózgu jest zaburzone, zwiększenie ilości ćwiczeń czytania i pisania nie przyniesie oczekiwanych rezultatów. Skuteczniejsze są natomiast ćwiczenia automatyzacji funkcji podstawowych w zakresie słyszenia, widzenia i motoryki.

Metoda Warnkego znajduje swoje zastosowanie w terapii dzieci w wieku szkolnym, a także osób dorosłych mających trudności z uczeniem się, czytaniem i pisaniem.

Przed rozpoczęciem ćwiczeń wykonywana jest diagnoza składająca się z czternastu kroków, które badają funkcje z zakresu percepcji słuchowej, wzrokowej i motoryki. W oparciu o wynik diagnozy opracowywany jest indywidualny program terapii, który jest dostosowany do możliwości i potrzeb pacjenta. Trening metodą Warnkego przede wszystkim polega na automatyzacji przetwarzania wzrokowego, słuchowego oraz motorycznego, a także automatyzacji koordynacji półkul mózgowych. Metoda ta przyczynia się do poprawy funkcjonowania dziecka w zakresie centralnego przetwarzania słuchowego, koordynacji słuchowo-ruchowej i wzrokowo-ruchowej oraz obszarze spostrzegania własnej motoryki i równowagi.

Centralne Zaburzenia Przetwarzania Słuchowego (CAPD)

Statystyki wskazują, iż 10-15% dzieci w wieku szkolnym ma poważne problemy w uczeniu się pomimo przeciętnej bądź wyższej od przeciętnej inteligencji. Większość napływających z otaczającego świata informacji jest w postaci wizualnej. Coraz częściej dzieci mają trudności w przyswajaniu informacji przekazywanych w formie ustnej. Badania wskazują, iż wiąże się to bezpośrednio z deficytami w zakresie centralnego przetwarzania słuchowego, które ma znaczenie dla prawidłowego dekodowania słów, a następnie rozumienia treści mowy.

Centralne Zaburzenie Przetwarzania Słuchowego (CAPD – Central Auditory Processing Disorders) - zaburzenia funkcjonowania zmysłu słuchu spowodowane nieprawidłowością na poziomie centralnego układu nerwowego (przy prawidłowej budowie i pracy części obwodowej, czyli uszu), które obejmują szeroki zakres objawów (m.in. zaburzenia lokalizacji źródła dźwięku, różnicowania dźwięków, rozpoznawania wzorców dźwiękowych, lateralizacji (dominacji stronnej) słuchowej).

Objawy

Na występowanie Centralnych Zaburzeń Przetwarzania Słuchowego mogą wskazywać:

• opóźniony rozwój mowy

• ograniczenie rozumienia mowy, kiedy nie jest kierowana bezpośrednio do odbiorcy i/lub częste nieprawidłowe rozumienie pytań i poleceń, szczególnie w przypadku gdy są długie i bardziej skomplikowane

• zaburzona intonacja (mowa monotonna, cicha albo odwrotnie bardzo szybka i zbyt głośna)

• nadwrażliwość na dźwięki

• zmęczenie po przebywaniu w głośnym środowisku

• częste bóle głowy

• zaburzona koncentracja, krótka zdolność utrzymywania uwagi

• nadmierne zwracanie uwagi na bodźce słuchowe, które nie są istotne

• osłabiona pamięć słuchowa (np. trudności z zapamiętywaniem i/lub powtórzeniem usłyszanej informacji),

• trudności z uczeniem się na pamięć i zapamiętywaniem sekwencji dźwięków (np. nazw dni tygodnia, miesięcy, tabliczki mnożenia)

• błędy ortograficzne typu słuchowego

• trudności w nauce języków obcych

• nadmierna potrzeba hałasowania

• zaburzenia automatyzacji

Twórcą metody jest Fred Warnke, który przez ponad czterdzieści lat zajmował się różnego rodzaju problemami ze słyszeniem i ich różnorodnymi przyczynami. Poświęcił się problemom dzieci, które wykazują zaburzenia w zakresie języka mówionego i pisanego. Jego hipotezy mówiące o tym, że jedną z najważniejszych, jeżeli nie najważniejszą, przyczyną afazji i dysleksji są zakłócenia słyszenia centralnego, i że można je zredukować stosując odpowiedni trening, zostały potwierdzone licznymi publikacjami w Stanach Zjednoczonych oraz Wielkiej Brytanii. Jego zdaniem zaburzenia językowe stanowią tylko widoczny wierzchołek góry lodowej, czyli deficytów automatyzacji. Pozostałe elementy deficytowe są zręcznie kompensowane przez dzieci z zaburzeniami.

Aby lepiej zrozumieć proces automatyzacji warto posłużyć się przykładem osób, które uczą się prowadzić samochód. W momencie przystąpienia do egzaminu, ich umiejętność jazdy samochodem na pewno nie była zautomatyzowana. Większość przystępujących do testu odczuwa silny stres. Każdy ruch ręki w kierunku dźwigni zmiany biegów i kierunkowskazu, jest sterowany świadomie.

Po wielu latach praktyki w jeździe samochodem, stopień zautomatyzowania tej czynności możemy ocenić po tym, jak łatwo kierowca uczestniczy w rozmowie z pasażerem. Biorąc pod uwagę to, iż możliwe jest wykonywanie jednej czynności poznawczej, tylko jednej czynności świadomej w tym samym momencie, kierowca, który jest zdolny do rozmowy z osobą podróżującą z nim w samochodzie, w pełni zautomatyzował czynność jaką jest jazda samochodem.

Kierowca prowadząc samochód przez cały czas zwraca uwagę na otoczenie. W sytuacji, gdy na drodze pojawia się coś nieoczekiwanego, natychmiast przerywa rozmowę i koncentruje się zarówno na zautomatyzowanych czynnościach nieświadomych, jak i świadomie na utrudnieniach w ruchu.

Najważniejsze zalety automatyzacji:

• zużywanie niewielkiej ilości energii na wykonanie danej czynności

• szybszy przebieg czynności zautomatyzowanych

• działania wielotorowe, czyli możliwość wykonywania kilku procesów jednocześnie

• mniejsza liczba błędów i lepsza ciągłość procesu

Powyższe umiejętności są potrzebne każdemu uczniowi, aby na przykład uzyskać dobrą ocenę z dyktanda pisanego w warunkach szkolnego stresu. Wymagania w tym zakresie są różnorodne i powiązane ze sobą.

Do tego potrzebne są następujące umiejętności:

• rejestrowanie głosu nauczyciela za pomocą słuchu obwodowego

• przetwarzanie i rejestrowanie informacji akustycznych

• przekształcanie treści zarejestrowanych na treści zrozumiane

• dzielenie treści zrozumianych na poszczególne słowa

• wizualne wyobrażenie sobie pisowni każdego słowa

• grafomotoryczne przeniesienie tego obrazu na papier

• porównanie napisanych treści z wewnętrznym obrazem słowa

Złożoność powyższych działań ma szansę powodzenia tylko wtedy, gdy jest wykonywane automatycznie.

Przyczyny zaburzeń automatyzacji

• przyczyny genetyczne

• problemy podczas ciąży/trudności w czasie porodu

• częste zapalenie ucha środkowego

• upośledzenie słyszenia obwodowego

• mała ilość rozmów w obecności dziecka i z dzieckiem

• „syndrom walkmana” (uszkodzenie słuchu pod wpływem muzyki i hałasu pochodzących z różnych źródeł)

• częste zapalenia ucha środkowego w pierwszych latach życia opóźnia uczenie się głosek i nabywanie kompetencji językowych; podczas zapalenia ucha środkowego badane osoby słyszą ok 30 do 40 dB ciszej – spadek ten jest większy w przypadku tonów wysokich

• przyczyną trudności dyslektycznych są zaburzenia automatyzacji; objawy nasilają się w wieku szkolnym, zwłaszcza w zakresie kompetencji językowych

Coraz więcej dzieci w wieku przedszkolnym wykazuje zaburzenia językowe. Wyniki badań wskazują, że coraz więcej dzieci pozostaje pod nadmiernym działaniem wysokich technologii, posługuje się konsolami do gier, telefonami komórkowymi, tabletami równocześnie posiadając duże deficyty w zakresie kompetencji językowych.

Niewystarczająca umiejętność automatyzacji przyczynia się nie tylko do powstania dysleksji. Może występować również w przypadku:

• dyskalkulii

• trudności z koncentracją

• ADD i ADHD

• Zespół Downa

• Zespół Aspergera

• Autyzm

Źródło:

• „Metoda Warnkego – Dysleksja stop. Skuteczna pomoc w problemach automatyzacji funkcji” Wydawnictwo Biomed Neurotechnologie.

• www.biomed.org.pl (17.02.2018r.)

• www.metodawarnkego.pl (17.02.2018r.)