Neuroflow

Nueroflow aktywny trening słuchowy

Zaburzenia przetwarzania słuchowego (ang. Audytory Procesing Disorder, APD) to nieprawidłowości w przetwarzaniu słuchowym na poziomie neuronalnym niewynikające z zaburzeń funkcji poznawczych i językowych. APD stanowi zespół objawów wynikających z rożnego typu zaburzeń w obrębie ośrodkowej części układu słuchowego i występuje pomimo prawidłowej czułości słuchu. APD określa się jako niemożność pełnego wykorzystania słyszalnego sygnału akustycznego przy prawidłowym jego odbiorze w strukturach obwodowych. Podsumowując zaburzenia przetwarzania słuchowego można określić jako brak umiejętności zrozumienia tego co przekazało ucho.

Według American Speech-Language-Hearing Association (ASHA) przetwarzanie informacji słuchowej w ośrodkowym układzie nerwowym obejmuje następujące mechanizmy słuchowe:

• lokalizacja i lateralizacja dźwięku
• słuchowe różnicowanie dźwięków
• przetwarzanie czasowe dźwięków, w tym: analiza (rozdzielczość) czasowa, maskowanie czasowe, integracja czasowa bodźców, percepcja kolejności bodźców
• rozumienie mowy w obecności sygnału zakłócającego (np. szumu)
• rozumienie mowy zniekształconej

Występowanie zaburzeń APD można stwierdzić, gdy przynajmniej jeden z tych procesów przebiega nieprawidłowo.

Przyczyny zaburzeń przetwarzania słuchowego (APD)
Istnieją trzy kategorie APD ze względu na etiologię:

• Rozwojowe - obserwuje się u dzieci, których badania audiometryczne wskazują iż słuch jest prawidłowy i u których nie stwierdzono innej przyczyny zaburzeń słuchu ani czynników ryzyka. U niektórych osób z tej grupy APD może utrzymywać się w okresie dorosłości.
• Nabyte - prawdopodobnie przyczyną APD są wydarzenia w okresie płodowym i po urodzeniu tj. urazy neurologiczne(mikrouszkodzenia), wcześniactwo, wylewy do ośrodkowego układu nerwowego, wysoki poziom bilirubiny, cytomegalia, toksoplazmoza, infekcje (np. grypa).
• Wtórne do niedosłuchu - są to przypadki uszkodzenia słuchu w tym przejściowe uszkodzenia słuchu po jego ustąpieniu np. wysiękowe zapalenie ucha środkowego, nadmiernie przerośnięty migdałem gardłowy. Mechanizm powstania zaburzeń wynika z deprywacji słuchowej w okresie dynamicznego rozwoju funkcji słuchowych we wczesnych latach życia. Istotny wpływ będzie miało tutaj brak wychowania słuchowego, szum informacyjny wywołany m.in. nadmiernym korzystaniem z urządzeń elektronicznych, nadmierną stymulacją wzrokową.

To zagadnie jest stosunkowo nowe i mało znane zarówno dla rodziców jak i osób pracujących z dziećmi z trudnościami w uczeniu się, zaburzeniami rozwoju mowy, opóźnionym rozwojem mowy.
Obserwuje się współwystępowanie zaburzeń przetwarzania słuchowego z innymi zaburzeniami tj. dysleksja, ADHD, ADD, specyficzne zaburzenia językowe, zaburzenia ze spektrum autyzmu.
Bardzo ważne jest postawienie prawidłowej diagnozy i udzielenie dziecku specjalistycznej pomocy w formie indywidualnie dobranego programu terapii, która poprawi u niego przetwarzanie słuchowe, komunikowanie i uczenie się.

W diagnozie dziecka w zależności od wieku wykonuje się testy, do których zalicza się:

• test rozumienia mowy w szumie
• test sekwencji częstotliwości (FTP)
• test wykrywania przerw przerw w szumie (GDT)
• test rozdzielnouszny (DDT)

Szczegółowa analiza tych testów pozwala na zakwalifikowanie dziecka do jednego z profilów klinicznych APD, a także zastosowanie odpowiedniego procesu terapeutycznego.

Profile kliniczne zaburzeń przetwarzania słuchowego (APD):

• zaburzenia fonologiczne i percepcji czasowych aspektów dźwięku
• zaburzenia uwagi i słyszenia w hałasie
• zaburzenia wymiany informacji pomiędzy półkulami przez ciało modzelowate

Każdy z przedstawionych podtypów APD różni się objawami oraz sposobami terapii:

• Zaburzenia słyszenia na poziomie fonologicznym są klasyczną postacią ośrodkowych (centralnych) zaburzeń słuchu. Głównym źródłem trudności są zaburzenia identyfikacji, różnicowania i zapamiętywania cech akustycznych dźwięków mowy oraz trudności w rozumieniu mowy w hałasie. Osoby z tego typu zaburzeniami przejawiają problemy w różnicowaniu fonemów (głosek), co przekłada się na trudności w czytaniu i pisaniu oraz często współwystępujące wady wymowy. Przyczyną tego typu zaburzeń jest nieprawidłowe funkcjonowanie struktur nerwowych zlokalizowanych w lewym płacie skroniowym. Problem ze zrozumieniem mowy w hałasie wynika głównie z nieprawidłowej percepcji zmian wysokości dźwięku, a nie problemów z koncentracją uwagi.
• Zaburzenia uwagi słuchowej objawia się dużymi trudnościami w rozumieniu mowy w niekorzystnych warunkach akustycznych (hałasie), szczególnie gdy równocześnie mówi kilka osób. Charakterystyczne dla tego podtypu są także trudności z dłuższym utrzymaniem uwagi, impulsywność oraz zaburzona krótkotrwała pamięć słuchowa. U tych dzieci często rozpoznawane są współistniejące zaburzenia uwagi (ADD) lub zaburzenia uwagi z nadreaktywnością (ADHD).
• Zaburzenia integracji przejawiają się trudnościami w zadaniach wymagających dobrej współpracy prawej i lewej półkuli mózgowej, takich jak: rozumienie ze słuchu, rysowanie, pisanie, czytanie, taniec oraz wykorzystanie i stosowanie prozodycznych cech mowy. Przyczyną tych problemów jest niedojrzałość lub uszkodzenie łączącego prawą i lewą półkulę mózgu ciała modzelowatego (spoidła wielkiego mózgu), a także połączeń pomiędzy mózgiem i móżdżkiem.

Celem postępowania terapeutycznego jest poprawa sprawności wyższych funkcji słuchowych.

Symptomy obserwowane u dziecka z APD:

• na krótki czas utrzymuje uwagę, szybko rozprasza się, wyłącza
• łatwo się męczy podczas czynności wymagających długotrwałego słuchania, długich rozmów, trudności te nasilają się w hałaśliwym otoczeniu
• ma trudności z określeniem kierunku, z którego dobiega głos
• w reakcji na głośny, niespodziewany hałas często jest przestraszone i zdenerwowane, zakrywa uszy aby zmniejszyć jego odbiór
• jest nadwrażliwe na niektóre dźwięki
• mimo uważnego słuchania ma duże trudności z rozumieniem, rozumieniem i zapamiętaniem długich, skomplikowanych poleceń, instrukcji słownych, szczególnie tych wymagających realizacji jakiś czas później
• często prosi o powtórzenie informacji
• ma trudności z konstruowaniem płynnych wypowiedzi, brakuje mu słów podczas wypowiedzi, jego słownictwo jest ubogie- jego mowa jest monotonna
• ma trudności z nauka wierszy na pamięć, piosenek, z liczeniem, nauka tabliczki mnożenia, posługiwaniem się alfabetem, z zapamiętaniem dni tygodnia i miesięcy, dat, godzin, adresów oraz numerów telefonów
• wolno reaguje na informacje słuchowe, jakby potrzebowało więcej czasu na przyswojenie i przetworzenie usłyszanej informacji
• źle funkcjonuje w hałaśliwym otoczeniu w dużej grupie, w pomieszczeniach o dużym pogłoskę jak klasa szkolna, a znacznie lepiej w sytuacji 1 na 1
• w szkole pozostaje na uboczu, ma niską samoocenę
• ma trudności w różnicowaniu podobnie brzmiących dźwięków mowy jak np. p/b, k/g, t/d i blednie je zapisuje
• ma trudności w prawidłowym pisaniu, ortografii, czytaniu
• myli podobnie brzmiące wyrazy

Czy wiesz, że obecne badania wskazują, że zaburzenia przetwarzania słuchowego (APD) współwystępują u 30% dzieci z dysleksją, 50% dzieci ze specyficznymi zaburzeniami rozwoju językowego SLI, 50% dzieci ze specyficznymi trudnościami w nauce LD.

Jakie są korzyści z treningu Neuroflow?

• usprawnia rozumienie zdań złożonych, dłuższych poleceń
• poprawia ukierunkowanie i wydłużenie uwagi słuchowej, co przekłada się na lepsze rozumienie mowy w hałasie, a w praktyce skutkuje lepszym słyszeniem nauczyciela na tle szumu klasy
• wydłuża pamięć słuchową
• poprawia przetwarzanie słuchowe i językowe
• poszerza wiedzę leksykalną, syntaktyczną
• doskonali sprawność narracyjną – umiejętność budowania wypowiedzeń, wzmacnia prozodię, wyrazistość artykulacyjną
• poprawia umiejętności komunikacyjne – umiejętność uważnego słuchania, nadawania komunikatów
• poprawia różnicowanie dźwięków mowy, usprawnia percepcję mowy – słuch fonematyczny/fonemowy, pamięć słuchową wyrazów – wzorce słuchowe wyrazów
• wzmacnia relacje – kontakty interpersonalne

Dodatkowe korzyści:
- aktywny trening słuchowy skutkuje poprawą wyników w nauce, szczególnie w zakresie umiejętności czytania, pisania ze słuchu i uczenia się drogą słuchową
- wpływa na poprawę samooceny, zwiększenie pewności siebie
- obniżenie poziomu stresu przy wykonywaniu trudnych zadań
- poprawia komunikacje z rówieśnikami i polepsza relacje społeczne

Badanie centralnego przetwarzania słuchowego przeprowadza certyfikowany provider Neuroflow. Badanie podzielone jest na 2 etapy:
1. Szczegółowy wywiad – provider Neuroflow wypełnia kwestionariusz dotyczący rozwoju dziecka.
2. Ocena wyższych funkcji słuchowych baterią znormalizowanych testów Neuroflow dla trzech poziomów rozwojowych:

• dzieci w wieku przedszkolnym 
• młodszym szkolnym,
• szkolnym,
• młodzieży i dorosłych

Ważne, aby przed przystąpieniem do diagnozy wyższych funkcji słuchowych wykonać badanie audiometrii tonalnej, aby stwierdzić czy czułość słuchu jest prawidłowa i czy dziecko nie ma niedosłuchu.

Bateria znormalizowanych testów oceniających wyższe funkcje słuchowe metodą Neuroflow zawiera:
TRW – test reakcji wzrokowej
TRS – test reakcji słuchowej
ASPN-S – adaptacyjny test rozumienia słów w szumie
ASPN-Z – adaptacyjny test rozumienia zdań w szumie
DDT – test rozdzielnouszny cyfrowy
FPT – test sekwencji częstotliwości
GDT – test wykrywania przerw
DLF – test różnicowania wysokości dźwięków

Właściwa diagnoza wyższych funkcji słuchowych pozwala zaklasyfikować dziecko do jednego z profili klinicznych APD i jak najlepiej dobrać program terapii odpowiadający potrzebom dziecka.
Więcej informacji na temat przebiegu i efektach terapii Neuroflow znajdziecie Państwo na stronie www.neuroflow.pl

opr. mgr Żaneta Łopata

 

Źródło:
1. www.neuroflow.pl
2. R. Borowiecka "Dziecko w równowadze koordynacja i słuch" Centrum Edukacji Diagnozy i Terapii Psychologiczno-Pedagogicznej Renata Borowiecka, Warszawa, 2015
3. Materiały szkoleniowe: Neuroflow aktywny trening słuchowy (Warszawa 2018r.), Zaburzenia Przetwarzania Słuchowego APD praktyczny model postępowania diagnostycznego w ujęciu pedagogicznym i audiologicznym (Wieliczka 2018r.)