Aktualności

Dla mnie, terapeuty słuchowego badanie słuchu to podstawa do podjęcia dalszej pracy z dzieckiem. Diagnoza zaburzeń przetwarzania słuchowego zawsze musi być poprzedzona badaniem audiologicznym. Wynika to z tego, iż aby zbadać wyższe funkcje słuchowe należy mieć pewność, iż słuch obwodowy funkcjonuje prawidłowo.

Co się dzieje, gdy jednak słuch nie pracuje w sposób prawidłowy?
Jakie są rodzaje niedosłuchu?

Prawidłowo funkcjonujący słuch funkcjonuje na poziomie od 0 dB do 20 dB i częstotliwości od 20 Hz do 20 000 Hz.

W zależności od tego, jak bardzo trzeba zwiększyć natężenie dźwięku, aby stał się on słyszalny dla osoby badanej, różnicuje się głębokość niedosłuchu:
• Ubytek lekki – gdy nie słyszymy dźwięków cichych i mamy trudności w rozumieniu mowy w hałasie (od 20 dB do 40 dB)
• Ubytek średni – gdy nie słyszymy dźwięków cichych i średnio głośnych, a rozumienie mowy, zwłaszcza w hałasie, sprawia kłopoty (od 40 dB do 60 dB)
• Ubytek głęboki – gdy nie słyszymy tylko niektórych bardzo głośnych dźwięków, a rozmowy w większym gronie wymagają od nas znacznego wysiłku (od 60 dB do 90 dB)
• Resztki słuchowe – gdy nie słyszymy dźwięków o natężeniu od 90 dB do 120 dB
• Głuchota – gdy w ogóle nie reagujemy na dźwięk

Wyróżniamy następujące rodzaje niedosłuchu:
• Niedosłuch przewodzeniowy
• Niedosłuch odbiorczy (czuciowo-nerwowy)
• Niedosłuch mieszany
• Niedosłuch centralny

Niedosłuch przewodzeniowy
Przyczyną niedosłuchu przewodzeniowego jest uszkodzenie przewodu słuchowego zewnętrznego, błony bębenkowej i (lub) kosteczek słuchowych. Dźwięk nie może dotrzeć do ucha wewnętrznego. Tego rodzaju niedosłuch powoduje upośledzenie słuchu na poziomie od 60 dB do 70 dB. Może mieć charakter przejściowy w sytuacji gdy jego przyczyną są przewlekłe i nawracające zapalenia ucha lub urazy. Trwały ubytek spowodowany jest wadą wrodzoną. Niedosłuch przewodzeniowy charakteryzuje się m.in. dobrym rozumieniem mowy przez telefon, lepszym słyszeniem i rozumieniem mowy w hałasie niż w ciszy z powodu głośniejszego mówienia w hałasie, poprawa słyszenia po pogłośnieniu odbiornika, zachowana jest kontrola własna głosu.

Niedosłuch odbiorczy
Powstaje na skutek uszkodzenia komórek słuchowych ślimaka i (lub) struktur je otaczających. Może również wynika z zaburzeń jakości przewodzenia bodźca w nerwie słuchowym i (lub) jego interpretacji w centralnym układzie nerwowym. Tego typu ubytek słuchu jest trwały, od lekkiego do głębokiego stopnia. Objawia się m.in. złym rozumieniem mowy („słyszę, ale nie rozumiem”), znacznym pogorszeniem rozumienia mowy w hałasie, lepsze słyszenie dźwięków niskich niż wysokich, nieprzyjemne odczuwanie dźwięków bardzo głośnych, różne odczuwanie wysokości tego samego dźwięku w obojgu uszach, kłopoty z różnicowaniem głosek dentalizowanych (s, z, c, dz, sz, ż, cz, dż, ś, ź, ć, dź)

Niedosłuch mieszany
Powstaje w wyniku obecności niedosłuchu przewodzeniowego i odbiorczego jednocześnie.

Niedosłuch centralny
Występuje w sytuacji uszkodzenia dalszej części drogi słuchowej w mózgu. Zawsze dotyczy obojga uszu i oznacza trwałą i całkowitą utratę słuchu.

Objawy niedosłuchu różnią się w zależności od tego, po której stronie występuje wada:
Prawostronne uszkodzenie słuchu powoduje nasilone trudności w zakresie kształtowania się języka tj.
• zaburzenia rozwoju mowy
• kłopoty z czytaniem i pisaniem (dot. m.in. przyswajania zasad ortografii, wolnego tempa czytania, zwłaszcza na głos, rozumienie czytanego tekstu, zmian w strukturze wyrazów)
• duży wysiłek podczas prowadzenia rozmowy
• możliwe wystąpienie niepłynności mówienia
• problemy ze skupieniem uwagi słuchowej oraz rozumieniem odsłuchiwanego tekstu lub poleceń
• kłopoty z opanowaniem wiedzy wymagającej sekwencyjnego porządkowania oraz syntetycznego ujmowania faktów (wiedzy z przedmiotów ścisłych: matematyki, chemii, fizyki)
Tego typu trudności mają duży wpływ na jakość uczenia się dziecka i wyniki w nauce.

Lewostronne uszkodzenie słuchu powoduje problemy w funkcjonowaniu emocjonalno-społecznym, m.in.
• trudności z kontrolowaniem emocji (skłonność do załamań, nerwowość, drażliwość)
• brak pewności siebie w kontaktach z innymi (wycofywanie się)
• płaczliwość
• kłopoty z nauką przedmiotów humanistycznych (preferencje przedmiotów ścisłych)
• trudności z percepcją muzyki
• brak poczucia rytmu
• fałszowanie podczas śpiewania piosenek
• trudności z nauką gry na instrumencie.

opr. mgr Żaneta Łopata 

Źródło: B. Odowska-Szlachcic, B. Mierzejewska „Wzrok i słuch – zmysły wiodące w uczeniu się w aspekcie integracji sensorycznej”.