TUS - trening umiejętności społecznych

TUS co to jest?

TUS to skrót od Trening Umiejętności Społecznych. Jest to grupowa forma pracy z osobami, które doświadczają trudności społecznych. Zajęcia TUS mają na celu rozwinięcie kompetencji społecznych w tym rozpoznawania i reagowania na swoje i cudze emocje, dobrej komunikacji czy współpracy w grupie. Mogą z niej korzystać dzieci jak i dorośli. Podczas zajęć uczestnicy uczą się umiejętności społecznych niezbędnych w codziennym funkcjonowaniu. Zajęcia TUS skierowane są do każdej osoby, która ma trudności w funkcjonowaniu społecznym.
TUS na czym polega?
Jest jedną z metod leczenia wykorzystywana przy problemach z funkcjonowaniem społecznym pacjentów. Zajęcia te mają poprawiać funkcjonowanie pacjentów w kontakcie z innymi ludźmi. Odbywają się w grupach (najczęściej kilkuosobowych) i prowadzone są przez terapeutów będących najczęściej psychologami bądź pedagogami. Grupa skupia się na analizowaniu zachowania tak swojego jak i innych oraz uczy się nowych strategii w wielu trudnych dla siebie sytuacjach. Analiza własnego postępowania bywa trudna, dlatego pomocny jest w tym proces grupowy, w którym uczestniczą terapeuci oraz inni uczestnicy treningu.

TUS przebieg:

Zajęcia TUS dla dzieci uczą wielu umiejętności poprzez zabawę, gry, animacje, czytanie tekstów poruszających tematy społeczne czy bajki terapeutyczne. W grupie pracuje się na temat stylów komunikacji. Terapeuta uczy, które wypowiedzi mają charakter asertywny, które pasywny, a które są agresywne. Jednym z celów treningu umiejętności społecznych jest zamiana niekorzystnych zachowań, prezentowanych przez uczestnika na takie, które są bardziej akceptowalne w społeczeństwie. Bardzo ważne jest by nabywane umiejętności były wdrażane w życie i by nie zniechęcać się niepowodzeniami. Są osoby, które potrzebują więcej czasu na ich wprowadzanie. TUS dla dzieci trwa przez okres ok 10 m-cy. W tym czasie dziecko po kolei nabywa i rozwija różne kompetencje. Próba nauczenia się wszystkiego naraz często kończy się klęską i rezygnacją.

Jakie umiejętności nabywają uczestnicy zajęć terapeutycznych TUS?

Zajęcia mają usprawniać funkcjonowanie społeczne. Dzieci uczestniczące w treningu rozwijają następujące umiejętności: zainicjowania i podtrzymania rozmowy, dyskutowanie, rozpoznawania i radzenia sobie z uczuciami i emocjami, asertywne odmawianie, współpraca w grupie, rozwiązywanie konfliktów, czekanie na swoją kolej, praca na nagrodzie odroczonej, akceptowanie środowiskowych zasad, branie odpowiedzialności za swoje zachowania, przewidywanie konsekwencji swoich czynów, planowanie działań, proszenie o pomoc.

TUS- zastosowanie:

Jest metodą, którą głównie wykorzystujemy w terapii dzieci. Szczególne jest polecane dzieciom z zaburzeniami rozwoju, takimi jak autyzm czy zespół Aspergera (ZA). Również działa pozytywnie na dzieci z rozpoznanymi zaburzeniami zachowania oraz nadpobudliwością psychoruchową z deficytem uwagi (ADHD). Można go stosować również dla dzieci lękliwych, nieśmiałych, wycofanych.
W każdym przypadku terapeuci stawiają sobie nieco inne cele. Przykładowo autystyczne dzieci dzięki zajęciom mogą poprawić nawiązywanie i utrzymanie kontaktu, lepszego rozpoznawania emocji swoich czy cudzych, nawiązywanie kontaktu wzrokowego w relacji. Pacjentów z lękiem społecznym TUS oswaja w przebywaniu w większej grupie ludzi, by potrafili zainicjować i brać udział w rozmowie z poczuciem komfortu.
Czas trwania terapii TUS?
Trening umiejętności społecznych (jeden cykl) trwa ok 10 m-cy (cały rok szkolny), ale może być kontynuowany przez wiele lat, tak by uczestnik nabywał nowe i doskonalił już nabyte umiejętności. Jedno spotkanie trwa ok 1,5 godziny i prowadzone jest w grupie kilku osób. Osoby, które wejdą w skład grupy powinny uczestniczyć w niej do końca jednego cyklu.

Podsumowując, Trening Umiejętności Społecznych to forma wspierania kompetencji społecznych dzieci z różnymi trudnościami. Wykorzystuje proces uczenia się, modelowania, odgrywania ról oraz generalizacji. Pomaga dzieciom w każdym wieku w wypracowaniu strategii radzenia sobie z codziennymi sytuacjami oraz nazywania, rozumienia i regulowania emocji.

Literatura:
1. J. Węglarz, D. Bentkowska- Trening Umiejętności Społecznych Dzieci i Młodzieży,
2. A. Wojnarska (2019). Uwarunkowania efektywności treningów umiejętności społecznych,
3. Goldstein, Nowe perspektywy nauczania umiejętności społecznych. Warszawa (2001).